فیلترینگ درمان موفقی نیست / رویکرد تعاملی جایگزین رویکرد سلبی در حوزه فضای مجازی شده است

نوید کمالی در گفت و گو با خبرگزاری علم و فناوری در پاسخ به سؤالی مبنی بر این که مقابله با کاپیتولاسیون آمریکایی یکی از انگیزه های امام خمینی(ره) بوده چرا طی این سال ها به دلیل رها شدگی ،کم کاری در فضای مجازی تحت سیطره این نوع جدید  علی رغم هشدارهای رهبری هستیم اظهار کرد:در ابتدا باید به این مسأله توجه داشته باشیم که فناوری اطلاعات و ارتباطات یک محصول وارداتی و خلق شده در بستر فرهنگی متفاوتی از فرهنگ ما و جهان اسلام است.

وی ادامه داد: اما این نکته نافی این واقعیت نیست که ما نیز می توانیم در یک حد و اندازه مشخص بر این فضا تاثیر گذاریم و حتی از مواهب و جنبه های مثبت آن به نفع خود و ارزش های مان بهره ببریم.

از دهه 70 با ورود اینترنت به کشور جامعه ما فقط مصرف کننده بوده است

عضو انجمن علمی تجارت الکترونیک ایران تصریح کرد: متاسفانه این نکته نیز قابل انکاری نیست که بدلیل بی توجهی و کم کاری نهادهای مسئول خصوصاً در سال های دهه ۷۰ خورشیدی که ایام ورود فناوری های نوین ارتباطی مانند اینترنت و تلفن همراه به کشور بود جامعه ما تا به امروز تنها مصرف کننده این بسترها بوده و تا حتی هزینه های جبران ناپذیر مالی ، فرهنگی و اجتماعی را به این دلیل تحمل کرده است.

وی ابراز داشت: نکته تلخ ماجرا اینجاست که قوانین آمریکایی در حوزه اینترنت و فضای مجازی در حالی بر قوانین و مقررات کشورهایی همچون ما مسلط هستند که در عمل ما و بسیاری دیگر از کشورها توان نقد و تغییر آنها را نداریم.

کمالی اظهار داشت: بطور مثال تمام ارتباطات حیاتی کشور ما و دیگر ملت ها به ناچار بر روی پروتکل های صورت می گیرد که طراحی ، توسعه و مدیریت آن ها با دولتی است که در دشمنی آن با ما شکی نیست و در بازه های مختلف به پشتوانه همین بسترها حملات سایبری و جاسوسی الکترونیک مختلفی از سوی آمریکا بر علیه ما صورت گرفته است که نمونه آن استاکس نت است و ما هیچگاه نتوانستیم بدلیل این نوع حملات در مجامع بین المللی آمریکا را محکوم و مجبور به پرداخت غرامت کنیم.

وی اضافه کرد: از این رو لفظ کاپیتولاسیون در اینترنت و فضای مجازی به نفع آمریکا یک لفظ قابل قبول برای ارتباط دادن شرایط فعلی قوانین حاکم بر اینترنت جهانی و سیطره استکباری آمریکا بر آنهاست و قطعا تنها راه عبور از این شرایط راه اندازی شبکه ملی اطلاعات است تا حداقل در داخل مرزهای کشورمان برای خنثی نمودن نسبی این شرایط نامطلوب اقدام کنیم.

این پژوهشگر حوزه رسانه و فضای مجازی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که  اگر اشرافی بر فضای مجازی به خصوص تلگرام 40 میلیونی وجود دارد چرا با کانال های منافقین و مبلغ داعش برخورد نمی شود، گفت: خوشبختانه به لطف توسعه و پیشرفت فناوری های نظارتی و کنترلی و شکل گیری قوانین اولیه در حوزه فضای مجازی از جمله قانون جرائم رایانه ای پس از سال ۸۸ نظارت و رصد محتوا در فضای سایبری و مجازی کشور توسعه مطلوبی یافته است

وی ادامه داد: نباید از این نکته غفلت کرد که فضای مجازی محصول بومی ما و همچنین تابع قوانین ما نیست و بطور کلی نمی توان انتظار داشت در این شبکه جهانی تمام محتواها تابع نظارت ما باشند که بوطر نمونه در این زمینه می توان شبکه پیام رسان تلگرام را مثال زد.

محقق حوزه رسانه و فناورهای نوین ارتباطی یادآور شد: این شبکه پیام رسان گرچه بدلیل اقبال عمومی و منافع سیاسی بر جریانات داخلی امروز تقریبا میزبان ۴۰ میلیون کاربر ایرانی است اما بدلیل مدیریت و توسعه آن در خارج از مرزها نمی توان بطور کامل قوانین داخلی را در آن پیاده سازی کرد.

فیلترینگ؛ درمان موفقی نیست

وی تأکید کرد: از سوی دیگر تجربه مسدود سازی خدمات اینترنتی محبوب در کشور ما اثبات کرده که فیلترینگ درمان موفقی نیست و تنها باعث مهاجرت کاربران از یک سرویس به سرویس دیگر می شود لذا در سال های اخیر تلاش شده است تا با تعامل با سرویس دهندگان خارجی در حد مطلوبی آن ها مجاب به رعایت قوانین داخلی ما گردند که نمونه آن حذف هزاران صفحه غیراخلاقی در تلگرام است.

وی عنوان کرد:متاسفانه این سرویس دهنده خارجی در حوزه کانال های سیاسی معاند همکاری مناسب با طرف ایرانی ندارد و به همین دلیل است که گروه های ضد انقلاب متعددی در این بستر فعالیت می کنند و طبعا تا بطور کامل نتوانیم در یک تعامل سازنده سرویس دهنده خارجی را ملزم به رعایت کامل مقررات خود نماییم این صفحات که متاسفانه بعضاً توسط گروه‌های معاند و نفوذی داخلی حمایت می شوند به کار خود ادامه خواهند داد.

سکرت چت(چت محرمانه) ویژگی تلگرام برای جذب گروه های تروریستی

کمالی در ادامه افزود: امروزه و بطور خاص در طی چند سال اخیر بدلیل افزایش جرایم سایبری و خطرات ناشی از جاسوسی الکترونیک مردم جهان بیش از پیش نگران امنیت حریم خصوصی دیجیتال خود شده اند و شرکتها و سرویس دهندگان ارتباطی نیز برای رفع این نوع نگرانی ها با ارائه‌ی راهکارهای مبتنی بر رمزنگاری یا Encryption سعی کرده اند تا ارتباط و تبادل اطلاعات کاربران با یک دیگر را نسبت به دسترسی غیر مجاز ایمن کنند که از این جمله سرویس دهندگان می توان به تلگرام یا سیگنال اشاره کرد.

وی خاطر نشان کرد: تلگرام در بخش سکرت چت (چت محرمانه) خود از پروتکل هایی بهره برده است که این امکان را فراهم می کند دو فرد بتوانند با امنیت کامل و بدون نگرانی از شنود اطلاعاتی با هم گفتگو کنند که طبعا این ویژگی برای گروههای تروریستی و جنایتکار نیز جذاب و کاربردی است و از این رو است که گروههای جنایتکاری مانند داعش و النصره و یا حتی پژاک از این نرم افزار برای ارتباطات خود بهره می برند.

اوایل ورود اینترنت از نظر مسئولان؛ برای مراکز دانشگاهی و دولتی نه برای عموم مردم

محقق حوزه رسانه و فناورهای نوین ارتباطی بیان داشت: در اوایل ورود اینترنت به کشور برخی از مسئولین آن را مخصوص نه عموم مردم و بلکه تنها برای مراکز دانشگاهی و دولتی می دانستند و حتی خطوط تلفن همراه را یک کالای لوکس و برای طبقه ای خاص بر می شمردند.

به 70 درصد رسیدن ضریب نفوذ اینترنت در کشور

کمالی اظهار کرد: امروز شاهدیم که ضریب نفوذ اینترنت در کشور ما حدودا به ۷۰ درصد رسیده است و دهها میلیون سیم کارت در کشور توزیع شده ، به عبارت بهتر در طی سالیان اخیر یک شبکه بزرگ مصرف کننده این نوع فناوری ها در کشور ما شکل گرفته که بدلیل ماهیت وارداتی آن و نبود نمونه بومی منجر به ظهور شبکه های وارد کننده قانونی و غیر قانونی شده است .

لابی ها در نهادهای قانون گذار و نظارتی مانع اجرای طرح ریجستری

 وی ابراز داشت: در بخش قانونی دولت به عنوان وارد کننده ترافیک اینترنتی سالیانه میلیاردها ریال سود از فروش اینترنت به شرکت های توزیع کننده اینترنت ثابت و همراه کسب می کند و در حوزه تلفن همراه هم شبکه های قاچاق کالا با واردات عظیم این نوع دستگاه ها کسب و کار پر رونق خود را دارند که متاسفانه بدلیل وجود لابی های تاثیر گذار در نهادهای قانون گذار و نظارتی نیز شاهد هستیم تا کنون مانع از اجرای طرح ریجستری و مبارزه با قاچاق تلفن همراه شده اند.

دلایل اقتصادی مهمترین موانع اجرای طرح های بومی شبکه ملی اطلاعات

عضو انجمن علمی تجارت الکترونیک ایران ادامه داد: در نتیجه به راحتی می توان تشخیص داد که دلایل اقتصادی یکی از مهمترین موانع تمایل به اجرای طرح‌هایی بومی مانند شبکه ملی اطلاعات است .

وی تأکید کرد: البته نباید این نکته را از نظر دور داشت که بدلیل طبعات سیاسی و اجتماعی سنگین اجرای کامل طرح هایی که منجر به محدود سازی دسترسی کاربران به سرویس های اینترنتی محبوب شود بصورت منطقی مورد علاقه هیچ دولت برخواسته از رای توده های مردم نیست و باید به مرور زمان و فرهنگ سازی و همچنین تقویت خدمات بومی اینگونه طرح ها را پیش برد.

کمالی در پاسخ به این سؤال که راه اندازی شبکه ملی اطلاعات قطعاً تلگرام و دیگر سرویس های اینترنتی آزاد و رها را مجبور خواهد برای ارائه سرویس مردم سرورهایشان را به داخل ایران بیاورند چرا این قدم مهم در تصویب شورای عالی فضای مجازی پیگری نمی شود، اذعان کرد: ابتدا باید دانست که ریاست شورای عالی فضای مجازی در دست دولت و شخص رئیس جمهور است و آنگونه که تاکنون مشخص است رویکردی سلبی برای محدود سازی سرویس های خارجی محبوب را پیگیری نمی کنند.

این محقق و پژوهشگر در پایان گفت: در نتیجه آن هم تلگرام ناشناخته در غرب امروز میلیون ها کاربر ایرانی دارد، البته چرایی این رویکرد دلایل سیاسی متعددی دارد که بررسی آن ها خارج حوصله این گفتگو است.

انتهای پیام/ ز.ح