وبگاه رسمی نوید کمالی

مجموعه‌ای از اندیشه‌ها و دیدگاه‌های منتشر در رسانه‌ها و همایش‌های ملی و بین المللی

مجموعه‌ای از اندیشه‌ها و دیدگاه‌های منتشر در رسانه‌ها و همایش‌های ملی و بین المللی

وبگاه رسمی نوید کمالی

یادداشت‌های یک روزنامه‌نگار، مولف و مدرس فعال در حوزه سیاست خارجی، فناوری‌های نوین و قدرت نرم ...

شماره تماس: 00989159263347 (جهت دریافت «مشاوره» ، دعوت جهت «برگزاری کارگاه آموزشی» و ... لطفا در ساعات غیر اداری و یا در شبکه های اجتماعی مبتنی بر این شماره تماس حاصل فرمایید.)

تذکر: بازنشر مطالب این پایگاه بلااشکال می باشد.

پست الکترونیکی : NavidKamali.ir@iran.ir

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۳ مطلب در مهر ۱۳۹۹ ثبت شده است

حال و احوال افکار عمومی کشور چطور است؟! در ماه‌ها و هفته‌های گذشته این پرسش و پاسخ به آن، یکی از مهم‎ترین اولویت‌های پیش روی مدیران و سیاست‌گذاران دلسوز کشور بوده است؛ چرا که حواشی مجازی و حقیقی شکل گرفته در رابطه با موضوعاتی مانند بحران قره باغ و اعتراضات تجزیه‌طلب‌ها، پیش‌نویس قرارداد 25 ساله ایران و چین، ادعاهای رئیس بنیاد مستضعفان، طرح ادعای گشایش اقتصادی، واگذاری خودروهای دنا پلاس به نمایندگان مجلس و مطالبه خودروی شاسی بلند از سوی یکی از آنها و صدها ترند و هشتگ کوچک و بزرگ فضای مجازی دیگر حکایت از این واقعیت دارد که حال و روز نظام مدیریت افکار عمومی کشور آنچنان که باید خوش نیست و افکار عمومی عملاً به حال خود رها شده‌اند!

از مرور حوادث و وقایع اخیر می‌توان نتیجه گرفت، در چنین شرایطی و در میانه جنگ نرم بیش از آنچه به نظر می‌رسد، کشور نیازمند باز طراحی سازوکار مدیریت افکار عمومی خود است. البته شاید عجیب به نظر برسد، اما هنوز هم می‌توان مدیران و مسئولانی را یافت که توجهی به حوزه افکار عمومی نداشته و هر از گاهی با طرح عمومی موضوعات و وعده‌هایی مبهم، افکار عمومی را به سخره گرفته و آن را بی اهمیت جلوه می‌دهند؛ البته بد نیست بدانید که از منظر علم مدیریت این رویکرد اثر شترمرغ یا «Ostrich effect» نامیده می‌شود!

دلیل این نام‌گذاری یک باور قدیمی در مورد شترمرغ است که بر مبنای آن هرگاه شترمرغ از چیزی بترسد، سر خویش را زیر خاک فرو می‌برد، یعنی از برخی مسائل چشم‌پوشی می‌کند هر چند که این رویکرد می‌تواند به قیمت جان وی تمام شود.

این اصطلاح نخستین بار در سال ۲۰۰۶ مطرح شد، آن هم پس از اینکه پژوهشگران در جریان مطالعه رفتار سرمایه‌گذاران بازار بورس به این نتیجه رسیدند که وقتی بازار در وضعیت نامطلوبی قرار می‌گیرد، بسیاری از سهام‌داران از بررسی مداوم اخبار بازار و وضعیت سرمایه‌شان خودداری می‌کنند.

بدون شک، امروزه وضعیت افکار عمومی و نوع سوگیری‌های عامه مردم در رابطه با مسائل مبتلابه کشور و منطقه نقشی ‌کلیدی در سرنوشت نهایی سیاست‌ها و برنامه‌های کلان دولت و نظام اسلامی کشورمان دارد؛ چرا که همسو بودن افکار عمومی با سیاست‌های مطلوب حاکمیت، علاوه بر تقویت مشروعیت و مقبولیت سیاست‌ها، زمینه همراهی و همکاری بدون چالش و اصطکاک آحاد مردم در پیشبرد طرح‌ها و برنامه‌های مد نظر حاکمیت را فراهم می‌کند. با مرور تجربیات امنیت ملی دیگر کشورهای توسعه‌یافته می‌توان دریافت که مسئله مدیریت کارآمد و مؤثر افکار عمومی نه تنها یک موضوع تشریفاتی نیست؛ بلکه یکی از پایه‌های امنیت ملی به شمار می‌آید؛ به همین دلیل در این قبیل کشورها پیش از طراحی و اجرای هر نوع سیاست خرد و کلان، پایش افکار عمومی در دستور کار مسئولان قرار می‌گیرد تا از این طریق سطح و میزان اقبال و همراهی افکار عمومی با آن سیاست تخمین‌زده شده و از بروز اصطکاک بین خواست مطلوب حکومت و ملت در مرحله طراحی و اجرای طرح‌ها و برنامه‌های ملی جلوگیری شود.

لذا با توجه به آنچه بیان شد، اگر به دنبال راهکار عملیاتی برای رفع این مشکل در کشور باشیم، بدون شک اولین گام آموزش و توجیه مسئولان خرد و کلان در رابطه با ماهیت افکار عمومی و چرایی اهمیت آن است. در گام دوم ضروری است که پیش از طراحی هر سیاست، داده‌های روزآمد حاصل از نظرسنجی‌ها و افکارسنجی‌های معتبر مراکز پژوهشی و مطالعاتی کشور در دسترس مدیران و سیاست‌گذاران قرار گیرد تا مهندسی طرح‌ها و برنامه‌ها مطلوب و مورد نیاز کشور به گونه‌ای صورت پذیرد که کمترین اصطکاک با افکار عمومی را به همراه داشته باشد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ مهر ۹۹ ، ۱۶:۳۵
روابط عمومی

تداوم شیوع ویروس کرونا و شروع فصل بازگشایی مدارس موجب رونق گرفتن آموزش مجازی و سرازیر شدن بخش قابل توجهی از دانش‌آموزان کودک و نوجوان کشورمان به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی شده است که این مسئله آسیب ها و پیامدهای خاص و ویژه خود را به همراه دارد که جبران تبعات برخی از آن‌ها به سادگی ممکن نیست.

به طور مثال در طی هفته های اخیر «چالش مومو» به عنوان یکی از جدیدترین پدیده های تهدید آفرین فضای مجازی مورد توجه افکار عمومی کشورمان و به طور خاص والدین دانش آموزان قرار گرفته است، ماجرا از این قرار است که اخیراً دانش آموزان ایرانی زیادی در پیام رسان های مجازی خود پیغام‌های وحشت آفرینی در رابطه با یک چالش اینترنتی به نام «چالش مومو» دریافت کرده اند. پیام هایی که در قالب این چالش برای کاربران کودک و نوجوان ارسال شده است عمدتاً حاوی تصاویر عجیب و دلهره آفرینی است که هدف اصلی آن القاء ترس به مخاطب و تحریک او به انجام و پیگیری به این چالش کودک آزارانه است، چرا که کاربران این چالش در جریان اجرای این چالش دعوت به انجام سلسله فعالیت های خطرناک و سادیسمی از جمله دیگر آزاری و خود آزاری می شوند که در راس آن‌ها خودکشی قرار دارد لذا شکی نیست که تجربه تلخ فراگیری بازی «نهنگ آبی» در بین برخی نوجوانان و جوانان کشورمان این ضرورت را ایجاب می کند که آگاهی عمومی جامعه و خصوصا والدین در رابطه با این چالش و چالش های مشابه مجازی افزایش یابد.
 

تاریخچه چالش مومو

چالش مومو (MoMo Challenge) یک چالش بازیگونه و سرگرم کننده است که به دلیل ماهیت جنون آمیز خود می تواند تهدیدات جدی را متوجه سلامت روانی و جانی کاربران فاقد سواد رسانه ای مناسب نماید.

پیام های دعوت کننده به این چالش عمدتاً از طریق پیام رسان واتس‌اپ منتشر می شوند، البته مبداء انتشار اولیه این چالش فیس بوک بوده است که این مسئله خود چرایی تبدیل شدن واتس آپ تحت مالکیت شرکت فیس بوک به مرکز انتشار پیام های دعوت کننده به چالش مومو را مشخص می کند.

البته شاید برای شما این سوال ایجاد شده باشد که ارتباط واتس آپ با دانش آموزان ایرانی چیست!؟ پاسخ این سوال در شبکه مجازی شاد نهفته است!
«شبکه شاد» که از آن با عنوان بستر رسمی آموزش مجازی دانش آموزان یاد می شود هر چند دارای قابلیت ها و امکانات آموزش مجازی ویژه ای است اما به دلیل برخی مشکلات فنی تجربه کاربری مطلوبی را برای برخی از کاربران به همراه نداشته است لذا این دست کاربران ترجیح می دهند که تحصیل مجازی خود را از بستر رسانه‌های دارای تجربه کاربری مطلوب دنبال کنند.

یکی از این بسترهای مورد اقبال واقع شده، پیام رسان واتس آپ است چرا که این پیام رسان بر خلاف تلگرام در کشور ما فیلتر نیست و کاربران برای دسترسی به آن نیازی به نصب و استفاده از فیلترشکن ها ندارند.

از سوی دیگر نیز پیام رسان واتس آپ یک پیام رسان رایج و محبوب در داخل کشور است و اغلب کاربران فضای مجازی دارای یک حساب فعال در این پیام رسان می باشند لذا کاربران این پیام رسان می توانند در کنار فعالیت های تخصصی مانند ارتباط با گروه درسی، با سایر دوستان و خویشاوندان خود نیز ارتباط داشته باشند.

«مومو» یا شخصیت مجازی این چالش یک عروسک با چهره ای نامتعارف و غریب است که به سبک شخصیت‌های ترسناک فیلم های هالیوددی چهره پردازی شده است. پیام های ارسال شده توسط حساب مجازی مومو کاربران را به انجام فعالیت های خطرناک و تهدید آفرین ترغیب و حتی وادار می کند. 

پرواضح است که این دست پیام ها برای یک والد بزرگ سال تهدید آفرین نیست و بیشتر به یک شوخی شباهت دارد اما کودکان و دانش آموزان به دلیل باور پذیری این دست پیام ها و شخصیت مجازی ارسال کننده آن در معرض تهدید قرار دارند.

البته چالش مومو تنها کاربران جغرافیای ایران را تهدید نمی کند و پیش از این نیز در سایر قاره ها مانند آمریکای لاتین و اروپا نیز مشاهده شده است. به طور مثال مدتی قبل رسانه های فیلیپینی گزارش دادند که کاربران این کشور با تهدید چالش مومو روبرو شده اند، این کاربران توسط این چالش به انجام کار‌های خطرناک، خودآزاری یا خودکشی دعوت شده و حتی بعضاً اطلاعات شخصی آن‌ها توسط هکر‌ها جمع‌آوری شده است، به همین دلیل می توان چالش مومو را یکی از جدیدترین و بالقوه ترین تهدیدات علیه امنیت روانی و جانی کودکان و نوجوانان در نظر گرفت، این تهدید به حدی دارای اهمیت ارزیابی شده است که در برخی کشورها عنوان بازی خودکشی یا Suicide Game به آن داده شده است چرا که بر اساس ارزیابی کارشناسان هدف پنهان این بازی ترغیب کاربران به خودکشی است. 

باید به این نکته مهم توجه داشت که پیش از شیوع چالش مومو، امنیت کودکان و نوجوانان توسط چالش نهنگ آبی تهدید می شد لذا با توجه به تجربیات قبلی باید چالش مومو و تهدیدات ناشی از آن را جدی گرفت و کودکان و نوجوانان را در مورد اهداف و تبعات این چالش هوشیار کرد.
 

چالش نهنگ آبی چه بود؟

چالش نهنگ آبی یا Siniy kit یک بازی اینترنتی است و بازیکنان آن در مدت 50 روز باید ماموریت‌های مختلفی را برای پیشبرد بازی انجام دهند، در روز پایانی بازی کاربران باقی مانده در بازی باید سخت ترین مرحله را به انجام برسانند که از آن با عنوان مرحله مرگ یا زندگی یاد می شود، چرا که کاربران در این مرحله باید دست به خودکشی بزنند و به همین دلیل نیز نام این بازی جنون آمیز «نهنگ آبی» تعیین شده است، که این نام نیز اقتباسی از پدیده خودکشی نهنگ ها در ساحل است.

طراح این بازی جوانی 22 ساله به نام فیلیپ بودکین بود که تابعیت روسی داشت، وی در سال 2013 این بازی را طراحی کرد، این بازی بر اساس اصول روانشناسی ساخته شده است چرا که بودکین یک دانشجوی روانشناسی بود که به دلیل رفتارهای بیمارگونه خود از دانشگاه اخراج شده بود، بودکین مدعی است که این بازی را با هدف پاکسازی جهان از انسان های ضعیف و بی مصرف طراحی کرده است چرا که بر اساس ادعای وی انسان‌های ضعیف قادر به طی کردن این بازی پنجاه مرحله‌ای نبودند! 

بودکین افراد بی ارزش را زباله های زیستی می نامید و مدعی بود که این افراد باید هر چه سریع تر از جهان حذف شوند و چه بهتر که حذف شدن آن‌ها از جهان توسط خودشان صورت پذیرد!

متاسفانه کاربران اجرا کننده این بازی در طول مراحل پنجاه گانه آن گرفتار تله های روانشناسی می شوند و تشویق به خود آزاری و خودکشی می گردند، البته عمده قربانیان این بازی نوجوانان و جوانی گرفتار انزوا و افسردگی بودند.

برای حفاظت از کودکان و نوجوانان چه باید کرد؟
بنا بر اذعان کارشناسان و پژوهشگران مختلف شناخت و کسب اطلاعات کافی و مناسب در مورد تهدیدات فضای مجازی مهمترین راهکار برای مقابله با تهدیدات رایج در این فضا می باشد چرا که عمده قربانیان تهدیدات فضای مجازی در ابتدا قربانی ناآگاهی خود نسبت به تهدیدات مختلف می شوند.

بطور مثال اگر والدین اطلاعات کافی و مناسبی در رابطه با چالش هایی مانند مومو و نهنگ آبی داشته باشند طبیعتاً هوشیاری بیشتری در مقابل این دو تهدید خواهند داشت و مانع از آسیب دیدن فرزندانشان در فضای مجازی خواهند شد.

از سوی دیگر نهاد آموزش و پرورش و سایر مراکز تربیتی نیز باید توجه ویژه ای به ترویج و توسعه سواد رسانه‌ای در کشورمان داشته باشند چرا که تا سطح سواد رسانه ای در بین آحاد جامعه ما افزایش نیابد، کشور ما همواره در معرض تهدید چالش های تهدید آفرینی از جنس نهنگ آبی و مومو قرار خواهد داشت.

علاوه بر این والدین باید توجه داشته باشند که فعالیت بدون محدودیت کودکان و نوجوانان در فضای مجازی به معنای رها شدن آنها در دنیایی از تهدیدات گوناگون است لذا والدین بایستی محدودیت های ویژه ای را برای استفاده از فضای مجازی در نظر بگیرند که در این زمینه اپلیکیشن های Parental Control یاری گر والدین هستند.
 

نتیجه گیری

فضای مجازی دنیایی نامتناهی از فرصت ها و تهدیدات مختلف است و نمی توان تنها به یک جنبه سیاه یا سفید آن تاکید کرد و آن جنبه دیگر را نادیده گرفت، به همین دلیل والدین باید نسبت به حضور فرزندان خود در فضای مجازی و استفاده آن‌ها از این بستر اطلاعاتی حساسیت بیشتری داشته باشند و علاوه بر معرفی منابع مفید به فرزندانشان، مانع از دسترسی آن‌ها به سایت ها و سرویس های غیر مجاز گردند.

پر واضح است که رعایت این مسئله می تواند تا حدود زیادی مانع از آسیب دیدگی کودک و نوجوانان در فضای مجازی شود، البته در این رابطه دولت و نهادهای نظارتی نیز نقش و مسئولیت دارند اما در عمل مسئولیت اصلی بر دوش والدین است و غفلت از این مسئولیت می تواند هزینه های جبران ناپذیری را به خانواده ها تحمیل نماید. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ مهر ۹۹ ، ۲۳:۳۱
روابط عمومی

امروزه، شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی دیگر تنها بستری برای سرگرمی و ارتباطات فردی و اجتماعی شهروندان به شمار نمی‌آیند، بلکه یکی از مهم‌ترین ابزارهای پیشبرد دیپلماسی و اعلام سیاست‌های داخلی و خارجی کشورها هستند، چرا که دیگر فعالیت در رسانه‌های اجتماعی، یک فعالیت فردی و محدود به منتشر کردن قدری متن و تعدادی عکس و «لایک» و «فالو» کردن دوستان و آشنایان نیست، بلکه امروز در قالب همین متن‌ها و عکس‌ها، سیاست‌ها و منافع ملی، منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای دولت‌ها پیگیری می‌شود.

سال 2007 را می‌توان نقطه شروع این تغییر کارکرد و تبدیل شدن رسانه‌های اجتماعی به ابزار دست سیاستمداران دانست؛ زیرا در این سال «باراک اوباما» برای نخستین بار پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به شکل جدی فعالیت در فضای مجازی را آغاز کرد و موفقیت او در انتخابات با تکیه بر فعالیت‌های مجازی، زمینه جلب نظر دیگر سیاستمداران جهان به شبکه‌های اجتماعی را فراهم کرد و رهبران سیاسی غرب یکی پس از دیگری به این فضا پیوستند.

باید به این نکته توجه داشت که در فضای سیاسی و دیپلماسی و در بین ده‌ها شبکه اجتماعی تنها «توئیتر» توانسته به رسانه اول رهبران سیاسی جهان بدل شود که این مسئله نیز از ماهیت وجودی این رسانه و تجمع نخبگان سیاسی و رسانه‌ای در آن‌ نشئت می‌گیرد.

توئیتر به منزله یک رسانه میکرو بلاگ یا نوشتارهای کوتاه، از نظر ضریب نفوذ در حوزه دیپلماسی و سیاست رتبه اول را به خود اختصاص می‌دهد؛ زیرا غالباً اخبار دنیای سیاست، نخستین بار در توئیتر منتشر می‌شوند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منفور آمریکا را می‌توان یکی از فعال‌ترین رؤسای‌جمهور جهان در عرصه «دیپلماسی مجازی» یا به عبارت دقیق‌تر «دیپلماسی توئیتری» دانست. وی در طول شبانه‌روز بارها درباره مسائل داخلی و خارجی آمریکا توئیت منتشر می‌کند و به همین دلیل نیز حدود 86 میلیون کاربر عمدتاً خبرنگار و سیاستمدار، دنبال‌کننده حساب توئیتر وی هستند؛ از جمله جدیدترین توئیت‌های پر حاشیه وی می‌توان به اعلام عادی‌سازی روابط بین امارات متحده عربی و بحرین با رژیم صهیونیستی اشاره کرد.

البته جالب است که توئیتر و دیگر رسانه‌های اجتماعی پر مخاطب، از سوی بیشتر دولت‌ها رسماً به منزله یک رسانه رسمی در نظر گرفته نشده‌اند؛ اما خواهی نخواهی به دلیل ضریب نفود و تأثیرگذاری بالای این رسانه‌ها بر افکار عمومی حتی در کشورهایی، مانند ایران که بیش از ده سال از فیلترینگ توئیتر می‌گذرد عملاً این رسانه به مثابه یکی از مهم‌ترین منابع خبری کشور مطرح بوده و کمتر مسئول و سیاست‌مدار شناخته شده‌ای را می‌توان یافت که در این بستر فعالیتی نداشته باشد.

در واقع، ارزش توئیتر و دیگر رسانه‌های اجتماعی بیش از آنکه ناشی از رسمیت آنها باشد، از ارزش مبادله‌ای و تعاملی آنها نشئت می‌گیرد؛ به این معنا که فعالیت شخصیت‌های رسمی در فضای غیر رسمی موجب تولید پیام‌های مطلوب‌تر و باورپذیرتر برای مخاطب می‌شود که اتفاقاً این کارکرد توأمان رسمی و غیر رسمی موجب افزایش ضریب تأثیرگذاری رسانه‌های از جنس توئیتر بر افکار عمومی شده است.

لذا با توجه به فعالیت قابل توجه مسئولان و فعالان فرهنگی و مجازی کشورمان در این فضا و همچنین نیاز مبرم جبهه مقاومت به بسط و توسعه گفتمان انقلاب اسلامی در سطح افکار عمومی منطقه و جهان، آن هم در قالب‌های نوین از جمله فضای مجازی به نظر می‌رسد نهادهای مسئول در حوزه فضای مجازی باید به این رسانه باز نگاهی داشته و آن را بستری جدی برای پیشبرد دیپلماسی عمومی و دیجیتال جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه و جهان در نظر بگیرند.

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ مهر ۹۹ ، ۱۸:۱۵
روابط عمومی